Çalışan Anne Olmak

Bir bebek daha dünyaya gelmeden ilk ilişkisini annesiyle kurar ve bu ilişki çok özel bir yere sahiptir. Çocuk başlarda anneye daha bağlı bir ilişkisi olsa da yaşı ilerledikçe bu bağlılık azalır.

Anne karnındaki bebeğin doğmasına sayılı aylar kala duygusal belleği oluşur ve kaydetmeye başlar. Bebeklerin en temel ihtiyacı sevgi, ilgi ve şefkattir. Daha anne karnındayken bile sevilip sevilmediğini algılar. Doğduğunda annesi ve kendisini tek parça olarak görür. Aylar geçtikçe annem ben ve diğerleri düşüncesi hâkim olmaya başlar. Bebekler 1 yaşına kadar sözel olarak kendilerini ifade edemezler fakat çok iyi kayıt yaparlar. Bu dönemde kendilerine gösterilen ilgi ve şefkatin farkındadırlar ve bu onların duygusal gelişiminde oldukça etkilidir. Bebekliğin ilk dönemlerinde bebeğin güvende olma ihtiyacı vardır ve bunun da yanından ayrılmadan karşılanmasını bekler. Annenin kısa süreliğine de olsa onun yanında ayrılması huzursuzlanmasına yola açabilir.

Bazen anneler çeşitli sebeplerle doğumdan kısa bir süre süre işe dönmek zorunda kalabilirler. Ama bu işe dönmek zorunda kalan annelerin bebeklerinin duygusal gelişimlerinin artık bozulacağını elbette göstermez. Burada önemli olan bakım veren kişiyle olan birebir ilişkidir. Bebek kendisini güvende hissettiği ve ihtiyaçlarını karşıladığını hissettiği bakım veren biriyle de bu ilişkiyi kurar. Burada önemli olan çocuğa beklediği sevgi ve sıcaklığı verebilecek bir bakım verenin olmasıdır. Eğer bu kişi bir bakıcı olacaksa iyi bir seçim yapılmalı ve çok sık bakıcı değiştirilmemelidir. Sık sık bakıcı değişimi çocuklarda güven oluşma sürecini olumsuz etkileyebilir. Çeşitli sebeplerle bakıcı yerine yuvaya bırakılan çocuklar da ise farklı bir gelişme geriliği görülebilir. Kreş veya yuvalarda vardiyalı sistemle bakıcıların değişmesi çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkiler. Eğer imkân varsa mutlaka çocuk tek bakıcıyla vakit geçirmeli ve birebir ilişki kurmalıdır.

Tüm bunlara rağmen imkânı olan annelerin ilk 3-4 yıl bebekleriyle zaman geçirmeleri en idealidir. Okul çağına gelen çocuğun artık gerçeklik algısı oluşmaya başlamıştır. Bu zamanda çalışmaya başlamak daha doğru olur. Çocuklar bazen 5-6 yaşında olsalar da bu zamana kadar çalışmayıp bir anda çalışmaya başlayan anneyi garip sayabilirler. Böyle durumlarda çocuğa anlayabileceği bir dille neden çalıştığını ve bu konunun onunla ilgili olmadığını anlatması gerekir. Eğer çocuk annenin gitmesini anlamlandıramaz ve kendisiyle ilgili olduğunu düşünürse duygusal zedelenmeye yaşayabilir.

Çocuklar onlarla konuşulmadan gerçekleşen durumlarda endişe duyarlar ve belirsizlik duygusu yaşamaya başlarlar. Çocuk nasılsa anlamaz diye geçiştirilen durumların bıraktığı etkiler çocuğun yetişkinlik hayatında farklı şekilde kendini gösterebilir. Anne durumu çocuğa anlattığında kendisinin hala sevildiğini, değer verdiğini görür ve durumu kabul etmesi kolaylaşır.

Çalışan anneler tüm günlerini çocuklarıyla geçiremedikleri için suçluluk duyarlar. Fakat burada önemli olan tüm günü yanana değil sıcak bir ilişki için geçirilen birkaç saat daha değerlidir. Annenin bebeğine dokunması, kucaklaması veya çocuğuyla konuşması, onu dinlemesi, onunla oynaması sıcak bir ilişkiyi gösterir. Tüm gün birlikte olunan fakat etkileşimin olmadığı soğuk bir ilişkinin çocuğa hiçbir faydası yoktur. Çocuk işten döndüğünüzde ona ayıracağınız zaman olduğunu bilir ve bekler bu yüzden hiçbir engel çocuğunuzla geçireceğiniz bu zamana set çekmemelidir.

Ülkemizde bazı durumlarda çocuklar ilgilenilemediği için şehir dışındaki akrabaya bırakılabiliyor fakat bu durum çocuk gelişimi açısından oldukça riskli bir durumdur. Eğer bu durum patolojik bir hal alırsa çocukta anneye küsme, içe kapanıklılık, tırnak yeme, hırçınlık gibi davranış bozuklukları görülmeye başlayabilir.

Çalışan anneler bazen de yaşadıkları suçluluk duygusunu bastırmak için çocuklara sınırsız haklar verirler. Bu verilen sınırsız hakların çocuğa faydasından çok zararı dokunur. Sınırı olmayan, talepkar birer yetişkin olma yolunda ilerlemeye başlarlar.

Son olarak çalışan annelere en büyük desteği babaların vermesi hem anne hem de bebeğin ruh sağlığı için oldukça yararlıdır.