Çocuklarda Alt Islatma (Enüresiz)
Dünyanın en güzel duygularından biridir çocuk sahibi olmak. Anne babalar sahip oldukları her imkânı çocuklarına sunma çabasındadırlar. Ancak çocuklarında gördükleri bazı özel sorunlar karşısında ne yapacaklarını şaşırıp eski bildikleri yöntemlerle (kendi ailelerinden öğrendikleri ya da çevreden duydukları bilgiler) sorunları çözmeye çalıştıklarında hiç ummadıkları birtakım sonuçlarla yüz yüze kalıp hüsrana uğrayabilmektedirler.
Bu sorunlardan en sık rastlananı “alt ıslatma” yani tıbbi karşılığı ile “enürezis” dir.
Genellikle çocuklar, 2-4 yaş aralığında tuvalet eğitimini tamamlarlar. Tuvalet eğitimini tam olarak kazandıktan sonra yaklaşık bir yıl kadar altını hiç ıslatmamış ve bundan sonra gece / gündüz veya her iki zaman diliminde birdenbire altını ıslatmaya başlamışsa ve bu davranış en az üç ay süre ile en az haftada iki kez ortaya çıkıyorsa buna alt ıslatma (enürezis) diyoruz. Bu davranışın tıbbi bir duruma bağlı olmaması gerekir.
SIKLIK
Ülkemizde çocukların yaklaşık %20 si bu sorunu yaşamaktadır. Erkek çocuklarında kız çocuklarından daha sık görülmektedir.
PSİKOLOJİK NEDENLERİ
Alt ıslatma, çocuğun hayatı içinde istenmeyen bir takım olumsuz durumlara karşı istemeden verdiği bir tepkidir. Bu yüzden her alt ıslatma sorunun çocuk özelinde incelenmesi ve çözülmesi gerekmektedir.
Alt ıslatmanın psikolojik nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- İlgisizlik / ihmal
- Anne babadan ayrı yaşıyor olmak
- Anne baba geçimsizliği
- Aileye yeni bir kardeşin katılması
- Okul sorunları
- Yaşadığı üzücü, sarsıcı ve travmatik bir olay
- Gün içinde yaşanan korkulu olaylar.
- Hayatında kabullenmekte zorlandığı değişimler (hastaneye yatış, kreşe/okula başlamak, ev değişikliği, aileden birinin kaybı ya da ayrılığı, anne babanın boşanması, vb.)
- Erken ve katı tuvalet eğitimi.
- Ailenin aşırı koruyucu ve hoşgörülü tutumları
OLUMSUZ ETKİLERİ
Soruna uygun sürede ve uygun yollarla müdahale edilmediği taktirde;
- Çocuklarda benlik saygılarında düşme,
- Özgüven eksikliği,
- Utanç,
- Sosyal kimlikle ilgili sorunların yanında
- Ebeveyn ile çocuk arasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına sebep olmaktadır. Kimi anne babalar sorunun kendiliğinden düzelebildiği ya da ergenlikle birlikte ortadan kalkabileceğine dair çeşitli görüşlere sahip olsa da çözümü zamana bırakmak yanlış bir tutum olacaktır. Hem çocuk hem de aile içinde sorunların büyümesine sebep olacaktır.
AİLELERE ÖNERİLER
- Sorun karşısında -panik olmadan, durumu abartmadan ve çocuğu korkutmadan- sakin bir tavır almaya çalışın.
- İlk yapılacak şey fizyolojik bir sebepten kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için bir çocuk doktoruna başvurmak olmalıdır.
- Fizyolojik bir sorundan kaynaklanmadığı durumlarda şu unutulmamalıdır ki alt ıslatma sorunu sadece bir semptomdur. Altında yatan sebebin ne olduğunun araştırılması gerekmektedir.
- Bu sorunun sebebi açığa kavuştuğunda sorunun çözümüne ulaşmak daha kolay olacaktır.
- Sebebini sağlıklı bir bakış açısı ile tespit edemediğiniz ya da sebebini biliyor ancak nasıl çözüme kavuşturulacağını bilemediğiniz durumlarda mutlaka bir uzmandan destek almanız uygun olacaktır.
PSİKOLOJİK TEDAVİ
Tedavide uygulanan yöntemler; aileye danışmanlık, davranış tedavisi ve oyun terapisidir.